Các nhà đầu tư chứng khoán luôn tìm hiểu xem thị trường hoạt động như thế nào và những nhân tố quan trọng nào ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán. Một vài tổ chức đã đo lường những chỉ báo quan trọng để cho nhà đâu tư biết nền kinh tế đang diễn biến ra sao. Và có một số chỉ số kinh tế quan trọng được các nhà đầu tư trên thị trường theo dõi sát sao.
PMI
PMI
Chỉ số quản lý mua hàng PMI (Purchasing Managers Index) phản ánh sức khỏe của khu vực sản xuất. Chỉ số này được tính bằng tỷ lệ phần trăm số nhà quản lý phụ trách việc mua hàng cho rằng tình hình kinh doanh tháng này tốt hơn tháng trước.
Dữ liệu phân tích PMI được thu thập qua một cuộc khảo sát 400 nhà quản lý phụ trách việc mua hàng thuộc khu vực sản xuất về 5 yếu tố với trọng số cho từng yếu tố khác nhau: sản lượng (25%), số đơn đặt hàng mới (30%), tốc độ giao hàng của nhà cung cấp (15%), hàng tồn kho (10%) và tình trạng việc làm (20%).
Thị trường chứng khoán luôn có biến động mạnh nếu PMI được công bố không đúng như dự đoán của nhà đầu tư. PMI có khoảng dao động từ 0-100 (%), trong đó, mốc 50 điểm là ranh giới giữa sự thu hẹp và mở rộng sản xuất.
Tại Mỹ, PMI được Viện quản lý nguồn cung ISM công bố thường kỳ vào 10h sáng (giờ miền Đông) ngày làm việc đầu tiên mỗi tháng. Từ tháng 10/2003, JPMorgan cho ra đời chỉ số PMI toàn cầu theo kết quả cuộc khảo sát 7600 giám đốc mua hàng từ 26 quốc gia, chiếm 83% GDP toàn cầu. Kể từ tháng 8, PMI toàn cầu đã vượt mốc 50, cho thấy kinh tế thế giới đang trên đà hồi phục.
PPI
Việt Nam hiện đang đo mức độ lạm phát dựa trên chỉ số CPI, ngoài ra, một số nước trên thế giới còn đang sử dụng một chỉ số quan trọng không kém, đó là Chỉ số giá sản xuất PPI (Producer Price Index).
Khác với CPI chỉ tính tới giá cả hàng hóa dịch vụ tới tay người tiêu dùng, PPI lại phản ánh biến động giá cả hàng hóa đầu vào của nhà sản xuất nội địa.
PPI tăng gây áp lực tăng giá sản phẩm đầu ra cho doanh nghiệp nên chỉ số này phần nào cũng báo hiệu trước lạm phát có thể xảy ra. Tuy vậy, doanh nghiệp cũng có thể chọn giải pháp giảm lợi nhuận và giữ nguyên giá bán. Do đó, PPI không phản ánh tình hình lạm phát chính xác như CPI. Cục thống kê lao động Mỹ thu thập giá cả của trên 100.000 mặt hàng để tính ra chỉ số PPI và công bố lúc 8h30 giờ miền Đông vào tuần thứ hai hoặc ba mỗi tháng.
Đường cong lợi suất
Đường cong lợi suất (yield curve) thể hiện mối quan hệ giữa lợi suất và thời gian đáo hạn của các loại chứng khoán nợ có xếp hạng tín dụng bằng nhau. Thông thường, thời gian đáo hạn càng dài thì lợi suất càng cao để bù đắp lại rủi ro cho nhà đầu tư (đường cong lợi suất chuẩn hay lồi). Tuy vậy, trong một số trường hợp đặc biệt, đường cong này còn có hai hình dạng đặc biệt khác.
Khi nhà đầu tư có các phán đoán trái ngược nhau về diễn biến tiếp theo của thị trường, lợi suất cả ngắn và dài hạn đều không thể hiện xu hướng biến động rõ ràng tạo nên một đường lợi suất phẳng.
Đường lợi suất phẳng báo hiệu nền kinh tế sắp có biến chuyển lớn, có thể từ suy thoái sang tăng trưởng hoặc ngược lại. Đường cong có dạng lõm chỉ xuất hiện khi nền kinh tế sắp rơi vào suy thoái, theo đó vay nợ càng dài lợi suất càng giảm.
Lý do là các doanh nghiệp trong ngắn hạn đang rất “khát vốn”, do đó họ chấp nhận trả lãi suất cao để vay được tiền. Hiện đường cong lợi suất thuộc dạng lồi, báo hiệu nền kinh tế đã thoát khỏi khủng hoảng.
Khi nhà đầu tư có các phán đoán trái ngược nhau về diễn biến tiếp theo của thị trường, lợi suất cả ngắn và dài hạn đều không thể hiện xu hướng biến động rõ ràng tạo nên một đường lợi suất phẳng.
Đường lợi suất phẳng báo hiệu nền kinh tế sắp có biến chuyển lớn, có thể từ suy thoái sang tăng trưởng hoặc ngược lại. Đường cong có dạng lõm chỉ xuất hiện khi nền kinh tế sắp rơi vào suy thoái, theo đó vay nợ càng dài lợi suất càng giảm. Lý do là các doanh nghiệp trong ngắn hạn đang rất “khát vốn”, do đó họ chấp nhận trả lãi suất cao để vay được tiền.
ECI
Đầu mỗi quý, Cục thống kê lao động Mỹ công bố Chỉ số chi phí việc làm ECI (Employment Cost Index) dựa trên kết quả khảo sát bảng lương vào tháng cuối cùng của quý trước đó. ECI đo lường sự biến động của lương thưởng trên một giờ lao động của nhân công qua các quý.
Lương thường tăng trước khi nhà sản xuất tăng giá sản phẩm. Do đó, nếu lương tăng (hay ECI tăng) nghĩa là nền kinh tế đang có nguy cơ lạm phát. Vì vậy, ECI ảnh hưởng trực tiếp mạnh tới thị trường chứng khoán, đặc biệt là trái phiếu.
Cựu Chủ tịch FED Alan Greespan từng nói: “Để hiểu được nền kinh tế Mỹ, nhất thiết phải hiểu được chỉ số ECI. Nó đảm bảo tính chính xác cho số liệu về chi phí lao động, để từ đó đưa ra chính sách kinh tế hay kế hoạch kinh doanh.”
CCI
Khác với các chỉ số trên đến từ cơ quan chính phủ, chỉ số niềm tin tiêu dùng CCI (Consumer Confidence Index) do tổ chức phi lợi nhuận Conference Board công bố, đo lường mức độ lạc quan của người tiêu dùng đối với nền kinh tế. CCI càng cao, người tiêu dùng càng tin tưởng vào việc làm và thu nhập của mình, vì thế, họ cũng dám chi tiêu hơn. Kết quả là nền kinh tế tăng trưởng nhờ tiêu dùng tăng.
Tuy vậy, quy mô điều tra của chỉ số này là khá nhỏ, chỉ khoảng 5.000 hộ gia đình. Hơn nữa, kết quả điều tra lại phụ thuộc quá nhiều vào ý kiến chủ quan của người được hỏi. Ví dụ như giá dầu tăng từ 60 lên 70 đô la/thùng có thể khiến người tiêu dùng có cảm giác lo ngại vì mình bị “nghèo đi” nhưng thực tế, tiền mua xăng chỉ chiếm có 5% chi tiêu. Tuy không ảnh hưởng mấy tới ví tiền, nhưng nó lại gây tác động xấu tới câu trả lời khi thu thập số liệu cho CCI.
Số nhà mới xây Khoảng ngày 17 hàng tháng, Cục thống kê dân số Hoa Kỳ phối hợp với Cơ quan Nhà ở và Phát triển đô thị lại ra báo cáo về số nhà mới xây (housing starts). Đơn vị của nó là số “đơn vị nhà ở” được khởi công trong một thời kỳ nhất định (thường là một tháng). Dù là tòa biệt thự nguy nga hay căn nhà tồi tàn thì cũng chỉ được tính là 1 “đơn vị nhà ở”. Đây chính là nhược điểm của chỉ số này khi tính tới giá trị cũng như quy mô của từng căn nhà mà chỉ quy ra một “đơn vị nhà ở” chung chung. Nhưng bù lại, diện khảo sát lại rất rộng, lên tới 95% số công trình dân dụng tại Mỹ. Chỉ số này có giá trị dự báo rất lớn. Một mặt, nó ước đoán khá chính xác lượng cung bất động sản trong tương lại. Mặt khác, do các hộ gia đình mới mua nhà còn phải sắm thêm rất nhiều đồ đạc mới nên nhiều nhà phân tích còn sử dụng số liệu nhà mới xây để tính toán nhu cầu tiêu dùng tương lai. Các chỉ số trên thị trường tương lai Về bản chất, hợp đồng tương lai là một loại hợp đồng kỳ hạn, theo đó, bên mua cam kết mua và bên bán cam kết bán một gốc phái sinh nào đó (tỷ giá, lãi suất, hàng hóa cơ bản, cổ phiếu) với một mức giá cố định tại một thời điểm xác định trong tương lai.  Hợp đồng tương lai do Sở giao dịch chứng khoán tạo ra với các điều khoản và điều kiện của hợp đồng được soạn sẵn và được giao dịch trên thị trường tập trung. Cách làm này khắc phục được hạn chế kém thanh khoản của hợp đồng kỳ hạn do tính chuẩn hóa thấp và kém thanh khoản. Tuy vậy, nó cũng phần nào hạn chế tính linh hoạt trong các điều kiện hợp đồng. Các chỉ số trên thị trường tương lai là một chỉ báo quan trọng cho hiện tại cả trong ngắn và dài hạn. Ví dụ như DJ Futures thường báo hiệu trước xu hướng của thị trường từ trước giờ mở cửa. Trong khi đó, các nhà đầu tư thường tham khảo giá hàng hóa giao sau một vài tháng để xác định xu hướng thị trường. BDI Chỉ số BDI (Baltic Dry Index) thể hiện mức giá trung bình mà người tiêu dùng cuối cùng trả cho công ty tàu biển để vận chuyển nguyên liệu thô như quặng sắt, than, xi măng, thép,… Mức giá ở đây được tính toán dựa trên các hợp đồng được thực hiện qua Sở giao dịch Baltic (Baltic Exchange), London. BDI được tính toán từ số liệu về giá cước trên 20 tuyến đường biển với nhiều chủng loại hàng hóa khác nhau. Đây là một chỉ số hiếm hoi trên thị trường hoàn toàn miễn nhiễm trước giới đầu cơ, vì chỉ có chủ hàng rời và chủ tàu mới được quyền giao kết hợp đồng. BDI chịu ảnh hưởng chủ yếu bởi nhu cầu hàng hóa cơ bản và sức vận chuyển. Với giới đầu tư, BDI cung cấp thông tin cập nhật nhất về cung cầu nguyên liệu thô và xây dựng cơ bản, khi BDI tăng, tức là giá nguyên liệu thô cũng tăng. Chủ tàu lãi lớn khi BDI tăng trong khi nhà sản xuất và người tiêu dùng phải chịu thiệt vì giá cước vận chuyển tăng.  Diễn biến chỉ số BDI trong 1 năm qua (Nguồn: Bloomberg) |
Tổng hợp: Duy Viết
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét